Met trots presenteert programma Leve het Geven de eerste rapportage van het onderzoek uitgevoerd door de Leerstoel Mecenaat Studies aan de Universiteit Utrecht.
Kun je het maken om te vragen?
Over creatieve makers en hun vraag om steun aan particuliere gevers.
‘Hoe particulier geven aan individuele makers te optimaliseren?’ Zo luidt in één zin het vraagstuk dat aan de basis ligt van dit rapport. De vraag veronderstelt twee dingen: allereerst dat cultuurliefhebbers bereid zijn muzikanten, schrijvers, theatermakers, beeldend kunstenaars en andere makers met een gift te ondersteunen. En ten tweede dat makers hun bewonderaars ook daadwerkelijk om die steun willen en kunnen vragen. Dat is een hele stap.
Motoren achter geefgedrag: Veel bestaand onderzoek naar geefrelaties gaat niet over de positie van de maker, maar over de positie van de gever. Dat betekent dat we relatief veel inzicht hebben in wat gevers tot geven aanzet. Dit maakt nieuwsgierig naar de ‘motoren’ die voor makers aan zouden kunnen staan in hun relatie met een gever. Wat zet makers wel of juist niet aan tot vragen, en wat is voor makers nodig zich in hun relatie met hun gever gestimuleerd, beloond, erkend en zeker te voelen?
Om dat te verkennen wordt in rapport 1 belicht hoe makers hun positie als ‘vragende partij’ in geefrelaties zien en hoe ze die positie (wel of niet) willen vormgeven. Dit gebeurtaan de hand van drie thema’s.
Thema 1: Financiering. Hoe beleven makers de keuzes die ze maken rond de financiering van hun werk en makerschap?
Thema 2: Drempels. Wat zet makers aan tot vragen om steun aan gevers – en wat houdt hen daarin tegen?
Thema 3: Legitimatie. Hoe rechtvaardigen makers hun vraag, en hoe hangt die legitimatie samen met hun visie op makerschap?
Daarnaast zijn er drie intermezzo’s geschreven om een gezicht te geven aan de dilemma's die makers ervaren. Per thema is er één respondent uitgelicht en aan het woord gelaten over wat hen beweegt als vrager of niet-vrager.
Bevindingen in het kort
De rapportage brengt in beeld dat het benaderen van particuliere gevers voor makers niet vanzelf gaat. Aan de ene kant is de opvatting dat het het makerschap zal versterken, aan de andere kant is het belangrijk om vooraf de voorwaarden vast te stellen die een prettig gevoel kunnen geven bij ‘het stellen van de vraag’ aan potentiële gevers.
De overweging wel of niet te vragen raakt, zo blijkt uit de resultaten, aan kernaspecten van het makerschap. Hoe je als maker de relatie met je publiek ziet, wat je opvattingen zijn over ondernemerschap, hoe je je financieringskeuzes beleeft, wat je houding is tegenover (lange- of korte termijn) profijt, met welke argumenten je je makerschap legitimeert, wat je definitie is van succes: al deze aspecten blijken mee te spelen als je overweegt om de vraag om steun al dan niet te stellen.
In het onderzoek werd een groot aantal popmakers ondervraagd, in de verwachting dat bij hen de weerstand tegen vragen relatief groot zou zijn vanwege het belang dat zij hechten aan onafhankelijkheid en authenticiteit. Die aanname is niet bevestigd: de weerstand tegen vragen is bij popmakers niet groter of kleiner dan bij andere makers. Wél is terug te zien dat ze vergeleken met andere makers minder graag zelf het initiatief tot vragen nemen. Opvallend is ook dat ze, meer dan andere makers, vinden dat wie verdient aan makerschap meer gerechtigd is zich als legitiem maker te presenteren, en dat popmakers bovendien – wellicht in het verlengde hiervan – vaker denken dat hun publiek een vraag om steun niet zal associëren met succes.
Rapportage 2
Inmiddels zijn de eerste stappen voor het volgende rapport al gezet. In dit rapport staat de rol van de gever centraal. Nu er is gekeken naar hoe makers ‘het stellen van de vraag’ beleven, richten we de blik in het volgende rapport op hun visie op de rol van de gever. In rapport 2 breiden we het aantal respondenten uit, en verkennen we onder andere welke verwachtingen ze hebben van gevers, met welke gevers ze wel of niet in zee willen (en waarom), en wat ze denken dat gevers hen te bieden hebben – en zij hun gevers.
Illustraties door Mart Veldhuis
