Fairtrade Coke op zoek naar oplossingen

We zijn ons er steeds meer van bewust: aan onze cocaïne kleeft bloed, geweld en corruptie. Toch consumeren we in Europa dagelijks zo'n 355 kilo cocaïne. De decennialange durende war on drugs heeft gefaald: de vraag naar cocaïne is onverminderd gebleken en de smokkellanden die op de route naar Europa en Noord-Amerika liggen, kampen nog steeds met hoge criminaliteit. Mede door het drugsgeweld bevinden zich in Latijns-Amerika 41 van de 50 's werelds gewelddadigste steden. Mexico is in 2016, op Syrië na, het land met het hoogste moordcijfer.

Maar wat als er een oplossing is? Zijn er alternatieven die geweld, corruptie en ecologische destructie beperken? Fairtrade Coke verschuift haar focus en richt zich niet meer op de schadelijke gevolgen, maar op de mogelijke oplossingen. Daarom gaat Fairtrade Coke verhaal halen in Bolivia.

Waar draag je aan bij?

• Onderzoek en veldwerk in Bolivia volgens antropologische methode;
• De ontwikkeling van een informatieve website;
• Een website met een verzameling aan kennis, verhalen en portretten van de lokale bevolking en experts.
• Vergrote kennis en bewustwording over de schadelijke gevolgen van cocaïnehandel in Zuid-Amerika;
• Meer draagvlak voor het creëren van constructieve alternatieven/oplossingen.

Ligt in Bolivia dus de oplossing?

Dat is nog niet duidelijk, maar er zijn wel positieve ontwikkelingen gaande. Het VN-verdrag van 1961 heeft bepaald dat coca, net als cocaïne, in Lijst 1 van verboden middelen staat, ermee suggererend dat het in dezelfde hoogste gevarenzone zit. Met die veroordeling wordt decennialang getracht de cocaïneproductie te beperken door de cocateelt te bestrijden. Echter, sinds het aantreden van de inheemse president Evo Morales in 2005, is daar in Bolivia verandering in gekomen. Morales heeft zich onttrokken aan het VN-verdrag en onder zijn bestuur wordt cocateelt gereguleerd. Hij heeft de Amerikaanse DEA een halt toegeroepen en een systeem ontwikkeld waarin coca middels controle en monitoring geteeld wordt. Omdat coca in het pre-koloniale tijdperk al een belangrijk cultureel, sociaal en medicinaal gewas was, heeft Morales het recht op de teelt teruggeëist. Naast het morele argument geldt ook een economisch motief: coca biedt vele lucratieve mogelijkheden voor producten die niet alleen voor traditioneel gebruik gelden. De resultaten mogen er zijn: cocateelt wordt niet met geweld bestreden, er is een sterk netwerk van coöpererende vakbonden voor cocaboeren gecreëerd en de cocateelt voor cocaïne is teruggedrongen. Op deze manier integreert Morales een belangrijke inheemse culturele waarde in een onvermijdelijke neoliberale samenleving.

Wat houdt het project in?

Fairtrade Coke gaat in Bolivia alternatieven onderzoeken voor de war on drugs. Volgens antropologische methoden gaat Fairtrade Coke op zoek naar de kansen en de uitdagingen rondom het reguleringsbeleid in Bolivia. Is het reguleren van coca een constructief antwoord op de gevolgen van cocaïnehandel? Wat is de betekenis van de cocaplant voor de Boliviaanse bevolking? Wat zijn de effecten van het reguleren van coca in Bolivia? En hoe kijkt de lokale bevolking tegen een mogelijke internationalisering van cocahandel aan? Omdat cocaïne in Nederland een relatief populaire drug is, is Nederland onderdeel van de problemen als gevolg van cocaïnehandel. Daarom wil stichting Fairtrade Coke het Nederlandse publiek betrekken bij mogelijke oplossingen. De ervaringen van de lokale bevolking en de kennis van experts worden verzameld in verhalen en portretten. Deze verhalen worden beschikbaar gesteld op de website van Fairtrade Coke.

Stichting Fairtrade Coke?

Dagelijks wordt er in Europa zo’n 355 kilo cocaïne geconsumeerd, waarvan er zo’n 30.000 lijntjes in Amsterdam door de neuzen verdwijnen. Samen met het Verenigd Koninkrijk en Spanje is Nederland Europees koploper in cocaïnegebruik. We kopen slaafvrije chocolade, eten steeds minder vlees en drinken eerlijke koffie. Maar hoe eerlijk is onze cocaïne?

Stichting Fairtrade Coke biedt op verschillende manieren informatie over de schadelijke gevolgen van cocaïnehandel voor samenlevingen in Zuid-Amerika en West-Afrika. Na diverse evenementen te hebben georganiseerd en artikelen te hebben gepubliceerd, gaat Fairtrade Coke zich nu richten op een inventarisatie naar oplossingen.

De gevolgen in het kort

Coca groeit in het Andesgebergte in Peru, Bolivia en Colombia en vanuit daar wordt in verborgen laboratoria cocaïne gemaakt. Voordat cocaïne in Europa op spiegels, sleutels en bankpassen zijn weg gevonden heeft, heeft het een lange route over land, ter zee of in de lucht afgelegd.

Om een illegaal product over de grens te krijgen, moeten douaniers, overheidsfunctionarissen, advocaten en rechters worden omgekocht. Naast corruptie is geweld een belangrijk middel om cocaïne van A naar B te krijgen. Samenlevingen in Zuid-Amerika en West-Afrika die op de route liggen naar Noord-Amerika en Europa kampen met corruptie, geweld, economische instabiliteit en ecologische destructie. Mede door het drugsgeweld bevinden 41 van de 50 meest gewelddadige steden zich in Latijns-Amerika. Mexico is in 2016, op Syrië na, het land met het hoogste moordcijfer. West-Afrika is een relatief nieuwe handelsroute naar Europa. Een al kwetsbare regio dat kampt met armoede, corruptie en een zwak gezondheidsstelsel. Gevreesd wordt dat West-Afrika zich tot het nieuwe Mexico gaat ontwikkelen.