Mijn naam is Michiel van Oosterhout, ben freelance journalist en regisseur in Oost Afrika. Als jongeman al geraakt door Afrikaanse muziek. Toen ik in de muziekwereld van Kampala op het verhaal van Jesse Kasirivu, Idi Amin en Sarah Kyolaba stuitte, voelde ik direct dat het een verhaal was dat mensen zou raken. Niet alleen hier in Oeganda, maar overal. Met een echte wereld beroemde president erin verwikkeld, dat maakt het hele verhaal toegankelijk voor
Mijn naam is Michiel van Oosterhout, ben freelance journalist en regisseur in Oost Afrika. Als jongeman al geraakt door Afrikaanse muziek. Toen ik in de muziekwereld van Kampala op het verhaal van Jesse Kasirivu, Idi Amin en Sarah Kyolaba stuitte, voelde ik direct dat het een verhaal was dat mensen zou raken. Niet alleen hier in Oeganda, maar overal. Met een echte wereld beroemde president erin verwikkeld, dat maakt het hele verhaal toegankelijk voor een groot publiek.
Het doelbedrag wordt besteed aan het samenstellen van een film team, rekwiesieten, vervoerkosten, en productiekosten.
De muziek documentaire ‘Bwana Jogoo’ vertelt het verhaal van Jesse Gitta Kasirivu. Een jonge vooraanstaande muzikant, die in de vroege ochtend van 4 augustus 1974 voor zijn huis in Kampala (Oeganda) gekidnapt wordt door veiligheidsagenten van president Idi Amin’s beruchte State Research Bureau (SRB). Sindsdien is Kasirivu spoorloos.
Nu veertig jaar later probeert de film Bwana Jogoo het raadsel te ontrafelen van zijn verdwijning. Aan de basis ervan staat een driehoeksverhouding tussen Kasirivu, Idi Amin en de toen 17 jarige danseres Sarah Kyolaba. Kasirivu is haar vriendje als Idi Amin zijn oog op haar laat vallen. Maar een muzikant én de president die allebei verliefd zijn op dezelfde jonge vrouw, dat kan natuurlijk nooit goed gaan.
Oud muzikanten en collega’s van Kasirivu, zijn 90 jarige moeder en zuster komen aan het woord en tekenen een beeld van een zelfbewuste muzikant die de liefde van zijn leven niet op wil geven. Zeker als blijkt dat Sarah vijf maanden zwanger is. Het is nadat Kasirivu het nog ongeboren kind als het zijne claimt, dat hij ineens verdwijnt. Nabestaanden en vrienden wordt, door intimidatie, duidelijk gemaakt door SRB dat de waarheid achterhalen eenzelfde lot brengt.
Bwana Jogoo biedt een kijkje in de muziekscene uit de gouden jaren zeventig met originele muziek, oude foto’s, beeldmateriaal en andere tekens van de tijd. Bwana Jogoo is een dramatisch liefdesverhaal, ingebed in veel muziek, onder een slecht politiek gesternte. Na jarenlang zwijgen, lichten nabestaanden, vrienden en muzikanten eindelijk een tip van de sluier op. Zal het lukken om dit pijnlijke hoofdstuk eindelijk af te sluiten met nieuwe antwoorden op oude vragen?
Ik hoop dat u me helpt om dit raadsel te ontrafelen.
Lofliederen voor president Idi Amin
Voor Bwana Jogoo heb ik een hoop research verricht. Intensieve interviews met een tiental oud collega muzikanten van Jesse Kasirivu. Maar los daarvan ben ik ook op zoek gegaan naar oude single’tjes want die vertellen mogelijk ook iets over de politieke situatie in de jaren zeventig in Oeganda.
Ik kwam er achter dat het heel normaal was in die tijd in Oeganda (en vrijwel heel Afrika) om de zittende president veelvuldig in liedjes te prijzen. Om daar meer over te weten te komen, ben ik gaan speuren naar oude Oegandese single’tjes (45,s). In een dorpje tien kilometer buiten Kampala ging ik op bezoek bij Robert, wiens vader in de jaren zeventig Chicago Disco runde. Het was een van de twee grote mobiele disco’s in Kampala.
Chicago disco zit tegenwoordig ergens weggestopt in het drukke hart van Kampala. In een 2 bij 1 meter hoekje van een klein winkeltje krijgt hij geregeld klanten die voor ‘Goud van Oud’ gaan. In de loop der jaren heeft hij een groot gedeelte van zijn vader’s platen verzameling gedigitaliseerd. Zijn klanten zijn vooral oudere Oegandezen die de nieuwe ‘bubblegum’ pop muziek die momenteel erg populair is, niet lusten. Het is een kleine clientele.
Robert is een lopende encyclope die als het aankomt op Oost Afrikaanse muziek, en dan vooral uit de jaren zestig en zeventig. Ik ken hem al jaren en dus toen ik met Bwana Jogoo begon, had hij er geen probleem mee zijn single’tjes verzameling aan me te laten zien. Het was een kleine schat die ik onder ogen kreeg.
In een tiental dozen zaten pakweg 5000 single’tjes. Wat me meteen opviel was dat hij ze niet erg goed had verzorgd, veel zaten onder het stof en sommigen waren duidelijk te vies om nog ten gehore te brengen. Ook al was ik op zoek naar single’tjs van The Cranes, de band van Jesse, zag ik ook het ene na het andere single’tje dat ter ere van Idi Amin was gemaakt. In totaal 27, en dat moet nog maar een deel zijn van alle liedjes die in zijn eer geschreven zijn.
Vooral toen Idi Amin net aan de macht kwam, waren veel Oegandezen erg blij. Vooral de Baganda bevolkingsgroep die in en rond Kampala woont. De vorige president, Milton Obote, had namelijk hun Koning, oftewel Kabaka, in 1966 uit het land verjaagd. Vier jaar later zou hij onder vage omstandigheden sterven in ballingschap in Londen.
Een van de eerste zaken die Amin regelde toen hij in 1971 aan de macht kwam, was de terugkeer van het lijk van de Kabaka en het toekennen van een staatsbegrafenis. De Baganda waren daar zo blij mee dat ze Amin in vele liedjes eerden voor het terugbrengen van een man die bijna beschouwdwerd als een god op aarde.
De single’tjes zijn een bewijs van de macht van Idi Amin. Maar ook tonen ze aan hoe onmachtig de bewoners van het land waren. Want het wordt bijna genant als je hoort hoe hij geprezen wordt. Waren de lofliederen tot 1972 nog echt gemeend, daarna werd het een manier om uit de problemen te blijven.
Herman Ssewanyana, een percussionist uit die tijd en nog steeds actief, was lid van de Afrigo Band, een van de bands die onder het presidentieel gezag viel. Ssewanyana: ‘Amin kwam eens binnen met een langspeelplaat van de Nigeriaanse muzikant Fela Kuti. Hij beval ons om een bepaald nummer te leren spelen. Het was een nummer waarin Idi Amin vernoemd werd. Ook verordonneerde hij ons om twee nummers te maken die president van Tanzania, Julius Nyerere, belachelijk maakte.’
De lofliederen lieten vooral zien hoe muzikanten gedwee achter de president aanliepen. Enerzijds wetende dat het ze wat geld zal opleveren. Tegelijkertijd bracht het ze in later jaren flink in de problemen. Toen Idi Amin in 1979 verjaagd werd door Nyerere en Obote voor de tweede maal aan de macht kwam, verscholen heel wat lof zangers zich enkele maanden, bang om vergelding voor de lofliederen die ze hadden gecomponeerd.
Oeganda specialist en journalist Arne Doornebal heeft een artikel geschreven over Bwana Jogoo voor oneworld, magazine over mondiaal denken en groen doen. Neem een kijkje!
Nieuwste donaties
Jeroen Sparla
20-01-2016 11:05Hoi Michiel, Ik hoop dat ik als hekkensluiter je droom mee kan helpen waarmaken!
Iemand
20-01-2016 09:26Ben benieuwd wat m'n neef voor moois gaat maken. Groetjes Ellen Snijders.
Pythia Winia
19-01-2016 10:49Goed bezig die Michiel! Er zijn al te veel mooie mensen verdwenen...aandacht voor hen brengt ze een beetje terug.
