Deze bijzondere zestiende-eeuwse druk Cosmographiae universalis heeft dringend een nieuwe adem nodig.
Magistraal werk Dit levenswerk van de Duitse geleerde en humanist Sebastian Münster (1488-1552) is een wereldgeschiedenis én wereldatlas in één boek. Twintig jaar arbeid en vele studiereizen resulteren in een eerste editie in 1544. Het boek wordt een gigantisch succes en vele herdrukken volgen. Het is de tijd dat ontdekkingsreizigers de wereld verkennen en
Deze bijzondere zestiende-eeuwse druk Cosmographiae universalis heeft dringend een nieuwe adem nodig.
Magistraal werk
Dit levenswerk van de Duitse geleerde en humanist Sebastian Münster (1488-1552) is een wereldgeschiedenis én wereldatlas in één boek. Twintig jaar arbeid en vele studiereizen resulteren in een eerste editie in 1544. Het boek wordt een gigantisch succes en vele herdrukken volgen. Het is de tijd dat ontdekkingsreizigers de wereld verkennen en elke nieuwe druk grijpt men aan om de nieuwste ontdekkingen in kaart te brengen. En dat waren er veel: in de zestiende eeuw ziet de wereld er voor elke generatie anders, groter en fantastischer uit. In de uitgebreide editie van 1550 telt de Cosmographia al 900 houtsneden en 40 kaarten.De Openbare Bibliotheek Brugge bewaart een exemplaar uit 1552. Het is een schitterende renaissancedruk van de geleerde drukker-uitgever Hendrik Petri in Basel. Voor de boekillustratie worden houtsneden gebruikt van topartiesten. Dit geeft de Cosmographia nog meer een luxestatus.
Bezit van de Duinenabdij van Koksijde
Het Brugse exemplaar ziet er heel bijzonder uit. Vele prenten en kaarten zijn ingekleurd. Bovendien vertellen handgeschreven eigendomsmerken, commentaren en aanpassingen de bewogen geschiedenis van dit boek.De “Brugse” Cosmographia komt via internationale boekhandelsnetwerken in Vlaanderen terecht. Robert Holman, een veelbelovend monnik en vervolgens abt van de prestigieuze Duinenabdij in Koksijde, koopt het boek aan, wellicht in Brugge. Holman heeft een bijzondere band met de abdij Spermalie. Zou het kunnen dat de zusters van Spermalie instonden voor de fraaie inkleuring van dit exemplaar? In de geuzentijd (1578-1584) gaat de Duinenabdij in Koksijde ten onder. De Cosmographiae universalis wordt gered en belandt, na enkele tussenstations, opnieuw in Brugge.In de nieuwe abdijvestiging - vandaag het Grootseminarie in Brugge - gebruiken verschillende monniken het boek als studiemateriaal en wellicht ook als ontspanningslectuur. Vooral de passages over de antieke geschiedenis en exotische landen waar grootvoeten, cyclopen en andere monsterlijke wezens leven, spreken tot de verbeelding. In deze periode (16de/17de eeuw) worden de protestantse passages door de monniken overplakt, met inkt doorstreept, voorzien van commentaar in de marge of herschreven in katholieke zin. Bibliothecaris Carolus de Visch beslist rond 1630 om het boek opnieuw te laten inbinden. De Brugse boekbinder Karel van Brussel brengt een band in mooi kalfsleder aan. Op het voorplat zet hij in bladgoud het wapenschild van de toenmalige abt Bernard Campmans, op het achterplat dat van de Duinenabdij.Na de Franse Revolutie krijgt het Brugse stadsbestuur een deel van de kostbare bibliotheek van de Duinenabdij en zo belandt deze Cosmographiae universalis uiteindelijk in de Openbare Bibliotheek Brugge.
Restauratie dringend nodig
In Hoofdbibliotheek Biekorf krijgt Münsters kosmografie haar plaats in een geklimatiseerde en beveiligde boekenkluis. Maar vijf eeuwen gebruik laten hun sporen na en het Brugse exemplaar kijkt nu reikhalzend uit naar een complete conserverende behandeling. Willen we deze kostbare druk voor het nageslacht bewaren, dan moet dringend de boekband én het boekblok worden gerestaureerd. Het boek heeft waterschade geleden en heeft daardoor sporen van schimmel. Ook de chemische werking van kleurpigmenten is bijzonder nefast. Dit conserveren en restaureren vereist de hoogste professionaliteit van een toprestaurateur en een groot budget.Daarom roept de bibliotheek u op om dit conservatie- en restauratieproject mee te helpen financieren.De Cosmographiae universalis is een topstuk van de Openbare Bibliotheek Brugge en werd daarom met voorrang gedigitaliseerd. U kan de druk bekijken op www.flandrica.be, het digitale platform van de Vlaamse Erfgoedbibliotheek.
www.brugge.be/cabrio
www.brugge.be/bibliotheek
www.flandrica.be/items/show/1015/
Wenst u een fiscaal attest?
U kan dit project ook steunen met een vrije gift. Dan ontvangt u geen tegenprestatie, maar dankzij onze samenwerking met de Koning Boudewijnstichting ontvangt u als inwoner van België wel een fiscaal attest voor schenkingen vanaf 40 euro (op jaarbasis). In dat geval moet u uw gift wel rechtstreeks overmaken op de bankrekening van de Koning Boudewijnstichting en niet via de betaalmogelijkheden op deze pagina.
Nieuwste donaties

Iemand
15-03-2014 09:47Een prachtig stuk erfgoed. Het verdient het om goed bewaard te worden.

Iemand
5-03-2014 14:30ik blaas brugge adem in

Iemand
2-03-2014 10:43Uit liefde voor de boekdrukkunst en de geschiedenis.