Schilder zonder Landschap

Theo Jordans verhuisde dertig jaar geleden naar Zeeuws Vlaanderen om daar het landschap vast te leggen in aquarellen en tekeningen. Hij noemt zichzelf schilder van licht, lucht en aarde.

Met een grote gedrevenheid schildert hij kreken, slikken en schorren, vette zeeklei, boerenerven, koeien, geheimzinnige bossages waar nooit een mens voet zet, historische kanalen, bloeiende weides. Jordans kent het buitengebied tot in de kleinste "haarvaten". In Zeeuws Vlaanderen is hij de bekendste verbeelder van het landschap.

Maar het onderwerp van de kunstenaar staat onder druk. De mens drukt gestadig haar stempel op het landschap. Nieuwe rondwegen en de verbreding van de rijksweg N61 moeten er voor zorgen dat de regio economisch aansluiting houdt. Evenals vakantieparken in de skyline van de duinen.

Geliefde onderwerpen van Jordans boeten in aan schilderbaarheid. Historische boerenschuren maken plaats voor prefab loodsen. Door het machinaal beheer van bermen en wegvallen van subsidies op bloeiende akkerranden, verliest de zomer kleur.

Ik hoor u denken: 'Is het echt zo erg?' Ja, er zijn ook positieve ontwikkelingen. De provincie Zeeland pakt de aanleg van nieuwe natuurgebieden voortvarend aan. Maar Jordans moet daar over het prikkeldraad klimmen om picknickbanken, informatieborden en schelpengrintpaden buiten zijn composities te kunnen houden.

De kunstenaar beseft dat je het buitengebied niet onder een kaasstolp kunt bewaren. "Nederlanders hebben eeuwenlang ingegrepen in het landschap. Die dynamiek hoort er bij. Maar er gaat veel verloren door onverschilligheid en blindheid voor de esthetiek van het landschap."

De immer fietsende Jordans trekt zich daarom meer en meer terug in zijn atelier in Groede. "Ze zijn er nog wel, die pareltjes, maar ik wil niet eindigen als nostalgisch schilder van postzegeltjes natuur." De landschapsschilder experimenteert met nieuwe technieken. Ook wordt zijn werk stilaan abstracter.

In mijn documentaire van ca. 35 minuten zien we hoe het veranderend landschap zijn weerslag heeft op het werk van een kunstenaar. De rode draad wordt uitgewerkt aan de hand van ontmoetingen, onder meer met een boer op wiens hoeve Jordans talloze aquarellen maakte. Verder stappen we, gewapend met Jordans werk, de burelen binnen van ambtenaren die verantwoordelijk waren voor ingrepen in het landschap. Wie weet komen we al dwalend mensen tegen die het allemaal maar overdreven vinden. Er is meer dan genoeg natuur.

Het verhaal speelt zich af in Zeeland, maar is zeker herkenbaar voor inwoners in andere delen van het land.

Kortom: dit project is 100% voor de kunst én 100% voor het landschap. Uw donatie brengt twee keer zijn waarde op.

Berna van Vilsteren

Facebook :

twitter: @bernavvilsteren