Help ons om een uniek boekblad uit de Lebuinuskerk na 500 jaar te laten terugkeren in Deventer. Doneer nu!

Wie Deventer zegt, zegt boeken. In het hart van Deventer Boekenstad ligt de Athenaeumbibliotheek, de oudste stadsbibliotheek van Nederland. Gesticht in 1560, met de aankoop van de boeken van pastoor Johannes Phoconius, is ze uitgegroeid tot de grootste erfgoedbibliotheek van het oosten van het land. In de schatkamers van de bibliotheek bewaren we de wereldberoemde boekencollectie van onze stad: eeuwenoude handschriften uit de Deventer kloosters, de eerste boeken die in de vijftiende eeuw van de persen van de Deventer drukkers kwamen, imposante atlassen en academische boeken van het Athenaeum Illustre, de hogeschool die hier van 1630 tot 1878 was gevestigd. Een collectie om trots op te zijn, van te leren en te koesteren. Meer informatie over de Athenaeumbibliotheek kun je hier vinden.

Uniek boekblad uit Deventer

De Athenaeumbibliotheek bewaart niet alleen boeken, we zorgen ook dat de collectie wordt aangevuld met nieuw erfgoed. En daar ligt nu een hele mooie kans: de Athenaeumbibliotheek kan een uniek blad van een koorboek uit de Lebuinuskerk in Deventer kopen. Dat is bijzonder, want we hebben in Deventer helemaal geen boeken meer uit de Lebuinuskerk. Bovendien is het niet zomaar een blad, maar een kunstwerk: het is prachtig beschilderd met de afbeeldingen van de heiligen Lebuinus, Margaretha, Marcellinus en Radbodus, die in Deventer werden vereerd. Ook het stadswapen van Deventer met de rijksadelaar straalt in bladgoud van het blad af! Het boekblad is ook nog eens van historische waarde, want de schenker van het boek is afgebeeld: het is Johannes Okel, een kanunnik van het kapittel van de Lebuinuskerk die in 1518 overleed. Ruim 500 jaar later kan dit prachtige blad terugkeren naar Deventer!

Steun gevraagd!

We kunnen deze aankoop niet alleen doen en vragen om uw en jouw hulp. De Gemeente Deventer, de Vereniging van Vrienden van de Athenaeumbibliotheek en de Athenaeumbibliotheek zelf dragen voor een belangrijk deel bij, maar we hebben nog enkele duizenden euro’s nodig. Met jouw steun zorgen we er samen voor dat dit belangrijke werk terugkeert naar Deventer.

Meer weten over het blad?

Uit de Lebuinuskerk zijn nauwelijks boeken van voor de Reformatie overgeleverd, en in Deventer bewaren we zelfs geen enkel boek. Drie boeken, waaronder de beroemde Lebuinuscodex, zijn als pronkstukken terechtgekomen in Museum Catharijneconvent in Utrecht. Die werden in 1854 meegenomen uit Deventer door aartsbisschop Joannes Zwijsen en kwamen terecht in het Aartsbisschoppelijk Museum.

Nu is er dus de kans voor de Athenaeumbibliotheek Deventer om een blad uit een antifonarium aan te schaffen. Een antifonarium is een koorboek met de beurtzangen die tijdens het dagelijks getijdengebed werden gezongen. Op het blad staat het gezang dat op Stille Zaterdag voor Pasen werd gezongen (Math. 28,1), en in de beginletter staat de opstanding van Christus afgebeeld. Verder staan afgebeeld, met de klok mee, kanunnik Johannes Okel, de heilige Lebuinus, het wapen van Deventer met de rijksadelaar, de heilige martelares Margaretha, de heilige missionaris Marcellinus, metgezel van Lebuinus, en bisschop Radbodus, die in de 9e eeuw wegens de Vikingaanvallen zijn toevlucht zocht tot Deventer.

Herkomst
Uit historische bronnen weten we dat Johannes Okel in 1518 overleed en dat hij een antifonarium in twee delen aan de Lebuinuskerk schonk. Het is bijzonder dat de naam van de schenker staat vermeld, nog bijzonderder is dat het antifonarium in 1670 nog is gezien door een geleerde, die deze aantekening uit een van de delen overschreef (vertaald uit het Latijn):

‘In het jaar des Heeren M XVIII heeft de Eerwaardige Heer Johan Okel, de oudste kanunnik van de St. Lebuinuskerk te Deventer, dit laten aantekenen; en aan dezelfde kerk, voor het gebruik door de Heeren, twee Antifonalen geschonken; te weten een zomer- en een winterstuk. En dit Antifonaal is een van die twee.’

In de jaren of eeuwen na 1670 is het antifonarium, net als de andere boeken uit de Lebuinuskerk, verdwenen. Misschien is het al tijdens de oorlog in 1672-1674 ontvreemd, misschien later door iemand meegenomen zoals de drie koorboeken in Museum Catharijneconvent. Vorig jaar dook een blad uit dit boek op bij een veiling, met jouw steun kan het nu terugkeren naar Deventer!

Volg ons ook op Facebook en Twitter!

Boekblad in het geheel