Eindelijk... de catalogus van de Kunst Reserve Bank!

Help ons met het documenteren van het unieke experiment van de Kunst Reserve Bank: een bijzonder vormgegeven catalogus met een uitgebreid verslag en foto's en beschrijvingen van de zestig munten die kunstenaars voor de bank hebben ontworpen.

Kunst Reserve Bank?

De Kunst Reserve Bank was een project dat na de bankencrisis van 2007-08 is opgezet om te onderzoeken of het mogelijk is een nieuwe reservemunt te introduceren.

De waarde van het huidige geld is immers enkel gebaseerd op het vertrouwen dat er altijd groei zal zijn - een vertrouwen dat door de crisis ernstig werd geschaad. De Kunst Reserve Bank wilde onderzoeken hoe groot het vertrouwen is in het meest waardevolle waarover de mensheid beschikt, namelijk ons vermogen om nieuwe werkelijkheden te scheppen, gesymboliseerd door kunst. Kan de intrinsieke kunstwaarde van een munt als nieuwe reservemunt dienen? Geen goudstandaard, maar een kunststandaard?

Een geldpers, een kluis en een loket

In 2012 is met talloze vrijwilligers op de Zuidas in Amsterdam een kaal terrein omgebouwd tot het hoofdkantoor van de bank. In een zen-achtige grindtuin, omgeven door een aarden wal, werden de drie hoofdonderdelen van een bank geplaatst: een geldpers, een kluis en een loket.

Een antieke 120 ton Dutrannoit frictiepers is speciaal voor het experiment compleet gerestaureerd. Met dit industriële apparaat konden vervolgens handmatig individuele munten worden geslagen.

Extreem hoge rente

Kunstenaars werden uitgenodigd om telkens een serie van vier munten te ontwerpen. Munten die in een oplage van slechts honderd stuks werden geslagen. Deze munten konden tegen een koers van ca. € 100 worden gekocht. De crux was dat als het publiek de kunstwaarde niet vertrouwde, de munt kon worden terug gewisseld. In dat geval gaf de bank boven op de aankoopkoers maar liefst 10% rente. De verleiding om de munt te retourneren was dus extreem groot. Maar de verleiding om het unieke kunstwerk als ‘reservemunt’ te houden ook.

Serieus experiment

Zolang het publiek de kunstwaarde van deze nieuwe valuta accepteerde, kon het experiment worden voortgezet en de bank nieuwe munten uitgeven. Maar als te veel mensen hun munt inwisselden en de 10% rente opeisten, dan ging de bank failliet. Het experiment kon dus mislukken.

Hiermee onderscheidde het experiment zich van de vele andere kunstprojecten over geld: het was geen vrijblijvend spelletje in een museum of galerie, maar een serieus praktijkonderzoek waar serieus geld in om ging. Teneinde het risico op mislukken reëel en dus financieel zuiver te houden, werd het experiment ook principieel zonder subsidie uitgevoerd.

De munten

Het experiment heeft vijf jaar geduurd. In die tijd werden er zestig verschillende munten van zestien kunstenaars uitgegeven. De kunstenaars kregen opdracht om telkens een serie van vier munten te ontwerpen. Afgezien van het formaat werden hen geen beperkingen opgelegd en de bank stelde alles in het werk om de soms ingewikkelde ideeën technisch te realiseren. Deze ongekende vrijheid leidde tot verbluffende resultaten: unieke kunstwerken die het traditionele muntontwerp ver overstijgen.

Met elkaar vormen de munten een indrukwekkende collectie waarin hedendaagse kunstenaars op originele wijze hun visie op geld, waarde, materie en kunst hebben gegeven. Behalve de artistieke kwaliteit van de afzonderlijke ontwerpen, is het vooral de enorme variëteit die deze collectie bijzonder aantrekkelijk maakt.

De kunstenaars

Elly Baltus – speciale zomereditie
Merijn Bolink – serie van 4 munten
Matthijs Booij – serie van 4 munten
Bill Drummond – serie van 4 munten
Zoro Feigl – serie van 4 munten
Melle Hammer – ledenmunt
Jan Henderikse – serie van 4 munten
John Körmeling – serie van 4 munten
Doina Kraal – serie van 4 munten
Gabriël Lester – serie van 4 munten
Erik van Lieshout – serie van 4 munten
Ted Noten – serie van 4 munten
Ron Peperkamp – serie van 4 + 3 munten
F. Starik – serie van 4 munten
Alonso Vazquez – serie van 4 munten
Anne de Vries – serie van 4 munten

De catalogus

Het experiment eindigde op 1 mei 2017. Helaas ontbrak het de bank op dat moment aan middelen om het project te archiveren. Nu, vijf jaar later, komen er steeds meer vragen van kunstliefhebbers waarom het unieke bankexperiment en de munten op geen enkele manier gedocumenteerd zijn.

Ontwerper Claudia Gravestijn en Ron Peperkamp, de oprichter van de Kunst Reserve Bank, besloten daarom om alsnog een publicatie over de bank te maken. Geen gewoon boek maar een ontwerp dat aansluit bij het karakter van het bankexperiment: een luxe vormgegeven cahier met een verwijzing naar het dossierkoffertje van de bankiers op de Zuidas.

Het cahier krijgt het kloeke formaat van 400 x 300 mm. In de zware omslag van 480gr. Sirio black karton worden uitvouwbare handvatten gestanst. Het binnenwerk zal bestaan uit 9 bladen 140gr. papier. Gevouwen en ingenaaid met een dubbele singersteek vormen deze bladen een stevig cahier van 36 pagina’s.

De inhoud van het cahier bestaat uit twee delen. Het eerste deel is een uitgebreid verslag van het hele project. Dit alles is rijk geïllustreerd met full-colour foto- en beeldmateriaal.
Het tweede deel bevat gedetailleerde afbeeldingen en beschrijvingen van de ruim zestig munten met korte biografieën van de kunstenaars.

Poster en losse munten

Na afloop van het experiment zijn er verschillende munten overgebleven. Deze munten kunnen wij nu voor de openingskoers van de allereerste emissie aanbieden. Indien u € 100 doneert kunt u dus alsnog één van de reservemunten in uw bezit krijgen, inclusief certificaat van echtheid ondertekend door de betreffende kunstenaar. De munten zijn geslagen in alpaca of nieuwzilver, zijn 2.8 mm dik en hebben een diameter van 50 mm.

Let op: Het is helaas niet mogelijk om een bepaalde munt uit te kiezen, u ontvangt dus een willekeurige munt van één van de kunstenaars die hebben meegedaan aan het experiment.