Felgekleurde gebouwen met prachtige muurschilderingen, imposante Spaanse koloniale architectuur, de zoete geur van mais-taco’s die op straat worden verkocht, vermengd met de penetrante lucht van het vastzittende toeterende verkeer, radio’s van straatverkopers waaruit Banda muziek of reggaeton klinkt, het grillen en sissen van vlees op bakplaten, huilende baby’s met hun vijftienjarige moeders die op straat zelf geknoopte armbandjes verkopen, mannen in pak onderweg naar werk, de luide bel
Felgekleurde gebouwen met prachtige muurschilderingen, imposante Spaanse koloniale architectuur, de zoete geur van mais-taco’s die op straat worden verkocht, vermengd met de penetrante lucht van het vastzittende toeterende verkeer, radio’s van straatverkopers waaruit Banda muziek of reggaeton klinkt, het grillen en sissen van vlees op bakplaten, huilende baby’s met hun vijftienjarige moeders die op straat zelf geknoopte armbandjes verkopen, mannen in pak onderweg naar werk, de luide bel van de vuilniswagen, het geschreeuw “GAAAAASSSS!” van de mannen die tanks met gas verkopen, “acercate y pidan sus ricos tamales oaxaquenos!” door een megafoon vanaf de Tamaleswagens, de straatmuzikanten die met hun gitaren voor de open restaurantjes spelen voor kleingeld, onheilspellend klinkende koloniale orgels uit de jaren twintig. Dit is Mexico-Stad, de thuishaven van de muzikanten Vivir, Andrea, Kenia, Indira, Leticia, Ania en Cinthia.
WAAROM DEZE FILM?
“Ni Una Más” is een statement dat uitgesproken wordt door activistische feministen. Het betekent “Niet Één Meer” in de vrouwelijke vervoeging (“una”) en verwijst naar de talloze vrouwenmoorden (feminicidios) die in heel Mexico dagelijks worden gepleegd. Voor de documentaire -waarmee we pas verder kunnen na een geslaagde campagne- moet je begrijpen wat “feminicidios” betekent. Het omschrijft de moord op vrouwen, omwille van hun gender. Straffeloosheid is het grootste probleem. Vanwege het structureel falende rechtssysteem gaan moordenaars vrij uit, of worden hooguit berecht met een straf tussen de twee en negen jaar.
Vrouwen pikken het niet langer en zijn het zwijgen en de voortdurende angst beu: je voelt aan alles dat ze boos zijn, boos op de macho cultuur, boos op het falen van de staat en woedend over het geweld tegen vrouwen. Waar de landelijke pers faalt op een correcte manier over te schrijven, spreken en zingen vrouwelijke muzikanten over dit onderwerp.
HOE HET PLAN ONTSTAAN IS
Julia, de regisseur van de documentaire, leerde de activistische muzikanten kennen toen ze voor haar etnografisch onderzoek naar vrouwenrechten vanuit de master Sociale en Culturele Antropologie, in 2018 naar Mexico-Stad vertrok. Sindsdien is er onderzoek gedaan, heeft de cast zich gevormd en is er een klein aantal beelden gefilmd.
Op het plein Alameda Central in het oude centrum van Mexico-Stad, zag ze vier meiden muziek spelen tijdens de politieke campagne van Marichuy, de inheemse woordvoerder en mensenrechtenactivist die meedeed aan de presidentsverkiezingen. Ze was direct geraakt door de krachtige muziek van deze vrouwen; de band Las Brujas. Tijdens het concert begonnen dansers met inheemse klederdracht het plein te bedekken met foto’s die een cirkel vormden. De foto’s waren van vermisten die nooit zijn teruggevonden. Op deze eerste dag in Mexico-Stad werd Julia direct geconfronteerd met een realiteit waarin de Mexicanen leven, met dagelijks nieuwe vermissingen en vrouwenmoorden.
Julia werd omarmd door een muzikaal activistische LGBTQ-community. Ze verwonderde zich over de kracht waarmee de muzikanten zich staande weten te houden in een stad waar het gevaar overal op de loer ligt. Ze maakte kennis met nieuwe betekenissen van het 'vrouw zijn'. Ze leerde dat je flink van je af moet bijten om niet verslonden te worden in deze gigantische stad met een dominante macho cultuur.Inmiddels is Julia drie keer naar Mexico teruggekeerd. In de afgelopen twee jaar is het activisme tegen vrouwengeweld merkbaar zichtbaarder en luidruchtiger geworden. Vivir, zij is één van de hoofdpersonages, raakt met het nummer ‘Canción Sin Miedo’ ('lied zonder angst'), dat sinds afgelopen 7 maart meer dan anderhalf miljoen keer is bekeken op YouTube, steeds meer mensen in Latijns-Amerika.
FEMINICIDIOS
Sinds 1990 wordt er in Mexico onderscheid gemaakt tussen “homicidios” (moorden) en “feminicidios”, omdat moord om reden van gender in combinatie met verkrachting niet mag verdwijnen onder de overkoepelende term “homicidios”. Vrijwel alle statistieken die je kunt vinden op de overheidswebsites SEGOB, INEGI en de website van ONUMujeres (La Organizacion de las Naciones Unidas Mujeres/UN women organization), tonen aan dat de feminicidios (vrouwenmoorden) blijven stijgen. Wat opviel in de zoektocht naar deze statistieken is dat geen van de cijfers over zowel de homicidios als de feminicidios overeenkomen. Door een cultuur van straffeloosheid worden niet alle vermissingen en moorden officieel geregistreerd. Een gevolg van het ontbreken van gerechtigheid is dat burgers het recht in eigen hand nemen, waardoor het geweld toeneemt. Daar staat tegenover dat er vanuit de samenleving burgerinitiatieven worden opgezet. Zo zijn er de ‘buscadores’ (zoekers) die zoeken naar vermiste personen, of groepen vrouwen die vrouwen opvangen die te maken hebben of hebben gehad met geweld.
WAAROM NU?
De problematiek omtrent corona deed ons twijfelen over de juistheid van het moment om aandacht voor deze film te vragen. In gesprek met Vivir komt echter naar voren dat niet corona, maar angst en geweld tegen vrouwen in quarantaine, achter gesloten deuren, een veel groter en omvangrijker virus is waartegen gevochten moet worden. Daarnaast illustreert de grootsheid van de vrouwenmars in Mexico afgelopen 8 maart een trend om als burger in opstand te komen. Toen Julia in 2018 voor het eerst de internationale vrouwendag bijwoonde stond er een klein podium op het Zócalo waar nog geen tweehonderd mensen kwamen kijken naar de vrouwelijke muzikanten die er optraden. Dit jaar, twee jaar later dus, gingen maar liefst tachtigduizend mensen de straat op, de grootste vrouwenmars ooit in Mexico. Ze zongen het nummer ‘Canción Sin Miedo’ van Vivir, dat als strijdlied het nieuwe feminisme dat is losgebarsten symboliseert. De volgende dag bleven alle vrouwen thuis, werkten niet en gaven geen geld uit, om zo te laten zien wat er gebeurt als er niets verandert.De zojuist omschreven nieuwe impuls van het feminisme in Mexico is de voornaamste reden waarom de film NU gemaakt moet worden. Het thema barst los en beperkt zich niet meer alleen tot de LGBTQ-community, alle vrouwen voelen nu de noodzaak het zwijgen te doorbreken.Daarbij vormt #METOO sinds 2017 een mondiale beweging die laat zien dat zowel formeel, via social media en met populaire cultuur de status quo bevraagd wordt. Er wordt daarentegen nog steeds genormaliseerd, weg gekeken, verzwegen, ontkend of niet geweten. Bovendien is het geregistreerde aantal vrouwenmoorden in Mexico verdubbeld in de afgelopen vijf jaar. Dus wat ons betreft vormt ‘Ni Una Más’ een welkome filmische bijdrage vanuit Nederland en Mexico. Met deze campagne groeit het draagvlak in Nederland en bij succes gaan we direct verder met de realisatie.
WAAROM DONEREN?
Alleen met jouw steun kunnen we het vervolg van onderzoek uit de afgelopen twee jaar vorm geven. We willen de productie heel graag kunnen uitvoeren tijdens de huidige tijdsgeest waarin de beweging groeit. Jouw support zetten we in om in Mexico te kunnen filmen, onder andere tijdens de ‘Día de los Muertos’ (Dag van de Doden) dat gedurende de hele maand november wordt gevierd en op internationale vrouwendag in maart. Vanaf een donatie van €10,- help je zo niet alleen met het realiseren van de film, maar steun je tegelijkertijd de muzikanten in Mexico om de roep tegen geweld luider te laten klinken. Zo kunnen we samen zorgen dat het geluid tegen feminicidios door een groot publiek gehoord wordt. Uiteraard houden wij je middels onze kanalen op de hoogte tot en met ten minste de eerste vertoning van de documentaire.
Een volledig overzicht van de begroting en/of aanvullende informatie over de film is op aanvraag beschikbaar via [email protected].Blijf op de hoogte van ons avontuur via:
WIE EN WAT GA JE ZIEN?
Zal ik vanavond weer veilig thuis komen?” Vragen de zangeressen zich af na het geven van concerten.“Hoeveel hermanas (zusters) ben ik vandaag verloren?” Is een vraag waar zij mee opstaan alvorens aan hun dag te beginnen.
Hoewel Mexico-Stad op het eerste gezicht bruist van beweging, energie en muziek, schetsen we middels het liefdevol portretteren van het muzikaal activisme en familiale leven van de personages de heersende angst bij man of vrouw, die als een grote boze wolk over heel Mexico zweeft.De kijker krijgt intieme portretten te zien, die illustreren wat het betekent om dochter, zus, gay, atheïst, muzikant, slachtoffer, strijder, feminist en activist te zijn in Mexico-Stad. Waarin verschillen hun denkbeelden over de positie van de vrouw en de man met de denkbeelden van hun ouders en broers? Hoe zag hun jeugd eruit en hoe zijn ze opgevoed? In hoeverre is de machocultuur uit Mexico geïnternaliseerd bij haar inwoners? En hoe ziet het vechten voor een transitie naar een ‘gelijke’ samenleving eruit?
Onze ambitie is om een ander verhaal te verbeelden dan dat populaire films en series laten zien over een ‘eenzijdig’ beeld van Mexico als narcostaat. In deze film zien we een kleurrijk en muzikaal land ten tonele verschijnen. Naast intieme portretten van de vrouwen verfilmen we hun muziek in videoclips geïnspireerd door het magisch realisme uit de Latijns-Amerikaanse literatuur van bijvoorbeeld Gabriel García Márquez en Carlos Fuentes. Tijdens de ‘Día de Los Muertos’, krijg je een beeld van hoe Mexicanen met het thema dood omgaan; het is een groot familiefeest gevuld met muziek, eten en verbinding, maar wordt tegelijkertijd overschaduwd door verdriet over verdwenen familieleden. In de afgelopen jaren is het feest uitgegroeid tot een mogelijkheid om de verzwegen angst wel te kunnen benoemen door middel van optochten, protesten, muziekfestivals en grafitti. De film beleeft haar hoogtepunt tijdens internationale vrouwendag, waar mensen in groten getale de straat opgaan om te zingen en te protesteren.
NI UNA MÁS
“Ni una más“Niet één (vrouwenleven) meerLa lucha sigueDe strijd gaat door Ni un paso atrásNiet één stap achteruitMe canso de vivirIk word er moe van om te levenEn un mundo de asesinosIn een wereld van moordenaarsCuanto cuesta la pazHoeveel kost de vredeDespertar sin feminicidiosWakker worden zonder vrouwenmoordenMe canso de sentirIk word er moe van om te voelenTus manos en mi cuerpoJouw handen op mijn lichaamYa no puedo salirIk kan niet meer uitgaanSintiendo este miedo(omdat) ik deze angst voelMe canso de sentirIk word er moe van om te voelenEste enorme vacíoDeze enorme leegteLa justicia sin perseguirHet rechtssysteem dat niet vervolgd...Tantas niñas muriendoZo veel meisjes die stervenNi una más”Niet één meer…” “Ni Una Más” geschreven door Blanca Rosa Ramírez van Las Brujas
NB. Wij volgen bij het maken van de documentaire de richtlijnen van het RIVM. We hopen dat vertoningen te zijner tijd ‘terug naar het normale’ zijn, mocht dit niet het geval zijn dan houden we jullie op de hoogte van een passend alternatief.
