De documentaire De vergeten krijgers belicht het levensverhaal van de 94-jarige Daniël Cordus. Hij is geboren in voormalig Nederlands-Indië als kleinzoon van een Afrikaanse krijger, die in 1837 in Elmina voor de dienst in het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) gerecruteerd is. Bij de inschrijving is diens oorspronkelijke Afrikaanse naam vervangen door de Nederlandse achternaam Cordus.

Belanda hitam werden de naar schatting 3.040 Afrikaanse KNIL-militairen genoemd: zwarte Hollanders. Velen van hen leefden samen met een inheems-Indonesische concubine. Een aantal Afrikaanse KNIL-militairen is stamvader van een Indo-Afrikaanse familie geworden. De militaire traditie en onvoorwaardelijke trouw aan Nederland gingen over op de zoons en kleinzoons.

Dwangarbeid langs de Birma-Thailandspoorweg

Deze loyaliteit had grote gevolgen toen een Japanse legermacht begin 1942 de Nederlandse kolonie binnenviel: Daniël Cordus en zijn broers Jan en Jozef werden krijgsgevangen gemaakt en naar Birma verscheept. Daar werden ze als dwangarbeider tewerkgesteld aan de Birma-Thailandspoorweg. De helse dwangarbeid in combinatie met ondervoeding en mishandeling langs de spoorweg heeft vele duizenden levens geëist.

Na de oorlog en aansluitend de onafhankelijkheid van de republiek Indonesië in 1949 vluchtten veel Indo-Afrikaanse families naar Nederland omdat ze geen afstand wilden doen van hun Nederlands staatsburgerschap. Zonder enige vorm van erkenning zijn ze anoniem in de Nederlandse samenleving opgegaan.

Claim jegens de Nederlandse Staat

Het heeft ruim 70 jaar geduurd voordat hun opofferingen voor de Nederlandse vlag erkend werden. En voordat Daniël Cordus naar Birma kon terugkeren om voor het eerst het graf van zijn broer Jan te bezoeken, die daar als krijgsgevangene is overleden.

De actuele 'rode draad' in de documentaire is de ontdekking dat de Nederlandse Staat het smartengeld voor de voormalige dwangarbeiders aan de Birmaspoorlijn (dan wel hun erfgenamen) grotendeels in kas heeft gehouden. Mede namens zijn twee overleden broers heeft Daniël Cordus zich als rechthebbende aangemeld bij de Task Force Indisch Rechtsherstel, die deze claim aanhangig maakt.

Vergeten verhaal

Na vier jaar met tussenpozen gefilmd te hebben in Nederland, Ghana, Indonesië, Birma en Thailand is de documentaire van 75 minuten afgemonteerd op 1 juli aanstaande. Teneinde de kosten voor de audionabewerking en kleurcorrectie te financieren ben ik dit crowdfundingproject gestart.

Bekijk de video voor een eerste indruk van de documentaire. En bent u ervan overtuigd dat dit vergeten verhaal met perfect beeld en geluid verteld moet worden, steun dan deze crowdfunding. De vergeten krijgers wordt gedistribueerd door Full Color Entertainment.

*

Griselda Molemans is werkzaam als onderzoeksjournalist en documentairemaker. Ze schreef diverse non-fictie boeken, waaronder Dochters van de archipel, In het voetspoor van De Panter en Opgevangen in andijvielucht, en produceerde reportages en korte documentaires voor Nederlandse en Amerikaanse tv-zenders.