Een animatie gemaakt met Chinese schaduwpoppen, ijs en oude animatie technieken over een cent die in het riool beland waar andere waarden gelden.
In het kort
Cloacinae is de naam van de romeinse godin van het eerste riool van onze beschaving, de Cloaca Maxima. En ook de naam van een animatie film over financiën en hygiëne. Geld en het riool, daar heeft iedereen iets
Een animatie gemaakt met Chinese schaduwpoppen, ijs en oude animatie technieken over een cent die in het riool beland waar andere waarden gelden.
In het kort
Cloacinae is de naam van de romeinse godin van het eerste riool van onze beschaving, de Cloaca Maxima. En ook de naam van een animatie film over financiën en hygiëne. Geld en het riool, daar heeft iedereen iets mee.
Een cent valt in het riool...... Kop of munt? Kop. Uit deze kop groeit een lichaam. Dit lichaam moet zijn weg terugvinden naar de bovenwereld waar hij een marginale rol speelt in het monetaire systeem. In het riool ontmoet hij allerlei figuren die hem iets leren over waarden, schoonheid en vuiligheid. Hij twijfelt of hij er toch beter aan doet te blijven.
Wat is er verder zo bijzonder aan deze film?
Cloacinae gebruikt verschillende pre-cinematografische technieken samen met het Chinees schaduwpoppenspel. Phenakistoscopen en zootropen zijn uitvindingen uit de vroegste geschiedenis van de cinema waarbij een roterend beeld tot een animatie leidt. Er wordt niet gesproken in deze film.
Voor dit project zal ik samenwerken met Noorse animator Sverre Fredriksen die al verschillende experimenten gedaan heeft met het animeren van ijs. De halve-transparantie van de schaduwfiguren en de vergelijkbare kwaliteit die ijs heeft, is een goeie match. Daarbij moeten we een vochtige, natte, gladde, gore riool wereld opbouwen. Dat gaan we met smeltend en bevriezend ijs doen.
Alle poppen zijn gemaakt en worden bespeeld door Chinese poppenmakers. Het witte scherm waar zij op spelen leent zich uitstekend als 'bluescreen'. In de lente van 2014 heb ik in China opnames gemaakt met als doel deze over te zetten in het ijs-riool dat wij in de studio zullen opbouwen. Tot mijn verbazing heeft nog nooit eerder iemand een film gemaakt met Chinese schaduwpoppen.
Werken met Chinese schaduwpoppen
Onderzoek naar schaduw-cultuur bracht mij tot de ontdekking van het schaduwpoppentheater zoals dat in China al meer dan duizend jaar bestaat. Het in Nederland alom bekende Indonesische wajang theater vindt weer haar oorsprong in China.
In 2012 werd ik uitgenodigd om 6 maanden in Beijing onderzoek te doen naar deze oer-cinema. Zoals de meeste Chinese cultuur, heeft ook deze kunstvorm enorm onder de culturele revolutie geleden. Tijdens de culturele revolutie mocht het alleen als propagandamiddel gebruikt worden en na de culturele revolutie was er van deze orale volkscultuur zo goed als niets meer over. Met als resultaat dat het min of meer enkel nog op het platte land in leven wordt gehouden door enkele families waar men deze kunstvorm al generaties lang beoefent. Het is volkskunst en maar weinigen in het supersnelle moderniserende China realiseren zich dat dit de oudste bron van bewegend beeld is. Vele honderden jaren ouder dan de, in Nederland door Christiaan Huygens uitgevonden, toverlantaarn.
Het grote verschil tussen het Chinese schaduwpoppentheater en andere Aziatische schaduw theaters is dat deze enorm kleurrijk is. De dierenhuiden, die op zo'n manier gelooid zijn dat deze transparant is geworden, worden met inkt gekleurd, waarna de figuren tussen een lichtbron en een projectiescherm worden geplaatst. Het Chinese woord voor schaduwspel 'pí yĭng' betekend dan ook 'beeld dat je niet vast kan pakken' en niet schaduw. Dit kan dus ook een spiegelbeeld of een reflectie zijn. Je zou je zelfs kunnen afvragen of hier wel spraken is van schaduw; eigenlijk is het een projectie.
Toen ik in China onderzoek deed werd ik met open armen ontvangen door schaduwpoppenmakers. Dit heeft geresulteerd in nauwe samenwerking waarbij zij mijn ontwerpen met de hand snijden uit ezelhuid. Vervolgens heb ik ze beschilderd met inkt, de speltechniek aangeleerd en met verschillende Chinese musici opgetreden op diverse locaties in Beijing. Samen hebben wij iets hedendaags maken van oude technieken. Langzaam groeide het idee op deze kunstvorm te gaan gebruiken voor een animatiefilm: Cloacinae.
Pipa en erhu
De soundtrack zal gecomponeerd en uitgevoerd worden door de Chinese multi-instrumentalist Li Daiguo uit de provincie Yunnan. Hij gebruikt veel traditionele Chinese instrumenten als de pipa en erhu om moderne muziek te maken. Als de film eenmaal klaar is, zullen we enkele live-shows geven rondom Cloacinae.
De Producent
SeriousFilm is de productiemaatschappij van Koert Davidse (regisseur | producent) en Marc Thelosen (creative producer). Naast documentaires voor de bioscoop en televisie produceert seriousFilm ook animaties, experimentele film en fictie. Ze werken met ervaren regisseurs en met jonge talenten en volgen daarom de ontwikkelingen bij de diverse opleidingen | academies op de voet. seriousFilm treedt regelmatig op als minoritair en majoritair coproducent voor internationale producties. De laatste animatiefilm die zij geproduceerd hebben 'I love hooligans' heeft inmiddels vele internationale prijzen ontvangen.
Beeldende kunst en animatie
Animatie neemt een belangrijke plaats in mijn oeuvre als beeldend kunstenaar. Ik ben altijd op zoek geweest naar verschillende primitieve animatie vormen zoals schaduw, phenakistoscopen en caleidoscopen. In een tijd waarin een bewegend beeld niets bijzonders meer is, ben ik geïnteresseerd in de allereerste beelden die tot beweging kwamen en voor mij nog even magisch zijn. Al deze technieken heb ik tot heden steeds in losse werken gebruikt of in installaties geïntegreerd en over de hele wereld geëxposeerd. Het werken met schaduw is altijd in combinatie geweest met levende muziek.
Irritant geld
De cent is een munt die mij al langer gefascineerd. Het is geld, maar bijna niets. Het heeft waarde, maar te weinig. Het is irritant geld. Deze tegenstellingen gebruik ik al langer om werken te maken over het brede begrip 'waarden'. In 2013 maakte ik het boek The Lost Cent, een soort graphic novel over de ontbrekende cent (zoals in het bedrag 0,99 cent). Deze film gaat juist over de aanwezige cent, de cent die er wel is maar zijn plaats niet weet.
Eindresultaat
De verwachting is dat deze film over de hele wereld zowel in het animatie- als in het kunst circuit zijn weg zal vinden, maar eveneens op Chineese cultuur manifestaties of Nederlandse cultuur manifestaties in China. Al of niet in combinatie met de schaduwpoppen (in China wacht men in hoge spanning op het eindresultaat). Dit zal de eerste animatiefilm in de filmgeschiedenis zijn die gebruik maakt van de deze alleroudste techniek van bewegend beeld.
Niet alleen in de kunst zijn de belangrijkste zaken niet in geld uit te drukken. Daarom vind ik het iets bijzonders toevoegen aan de betekenis van deze film als heel veel mensen een bijdrage leveren aan de realisatie ervan. Steun hebben we al voor een deel van de Mondriaan Stichting en we wachten nog op antwoord van het FilmFonds, met jouw steun erbij zijn we weer een stukje verder. Als alles goed gaat is de film in winter 2015 klaar.