Marrakech was de thuisstad van 35.000 joden, vandaag leven er minder dan 100. Een intieme rondreis in de wereld van Paulette, die besloot te blijven.

EN ALS NIET NU, WANNEER?

De titel komt uit een uitspraak van de Joodse wetgeleerde en wijsgeer Hillel de Oudere.

'Als ik niet voor mijzelf ben, wie is er dan wel voor mij? Maar als ik alleen voor mezelf ben, wat ben ik dan? En als niet nu, wanneer?'

Ze bevat een universele wijsheid. Wijsheid bevrijdt mensen en wijst ze de weg naar elkaar. Hillel pleitte voor tolerantie en mededogen voor jezelf en voor de ander. En voor beide is er geen tijd te verliezen.

Op een fragiele manier komt deze vraag samen in Paulette, het hoofdpersonage van onze essayfilm.

VERHAAL VAN DE KORTFILM

We maken een intieme reis in de leefwereld van Paulette, een alleenstaande Joodse vrouw in Marrakech. Paulette staat symbool voor de oude generatie Joden in de Marokkaanse stad.

Marrakech was ooit de thuisstad van 35.000 Joden, vandaag leven er nog minder dan 100. Na de stichting van Israël migreerden Paulettes ouders en ook vele buren en vrienden naar de nieuwe staat. Paulette besloot om te blijven.

Ze heeft lange telefoongesprekken met haar kleindochter Kim, die in Parijs woont. Die affectieve gesprekken vormen een rode draad doorheen de kortfilm. En zo zijn de telefoongesprekken een metafoor voor de migratie. Vaak gaat de aandacht naar wie migreert. Maar wat gebeurt er met hen die blijven? Blijven ze verweesd achter? Of zoeken ze een nieuw evenwicht?

Onze film reist ook langs de Joodse begraafplaats van Marrekech, waar meer dan 20.000 Joden begraven liggen. Ze draagt de naam 'Le Rendez-Vous des Vivants’. Of hoe een plek van de dood ook een ontmoetingsplaats voor de levenden kan zijn. Paulette komt er geregeld langs, om het graf van haar grootmoeder en schoonvader ritueel te wassen.

HOE KWAM IK OP HET IDEE?

Het begon voor mij in een leegstaande Joods-Marokkaanse riad in Marrakech. Terwijl ik er naar foto’s van een Joodse familie keek, weerklonk de oproep tot gebed uit een moskee in de buurt. Zo kwamen twee werelden samen voor mij.

Een vriend vertelde me op die plek over de eeuwenlange geschiedenis van de Joden in Marokko. Een geschiedenis die voor mij nieuw was.

Die dag onstond voor mij het idee van mijn masterfilm aan de filmschool RITCS in Brussel.

Na mijn bezoek aan de riad, begon ik aan een filmonderzoek naar het Joodse erfgoed en had ik vele gesprekken met de laatste Joden van Marrakech. En zo ontmoette ik Paulette en besloot ik een intieme essayfilm over haar wereld te maken. Samen met haar. En zo werd het onze film.

WIE MAAKT HET?

Na een lange loopbaan als televisiemaker, podcastmaker en journalist bij de VRT, ben ik aan een nieuw avontuur begonnen aan de filmschool en wil ik graag films en documentaires maken over vergeten en verborgen geschiedenissen. Deze film is mijn eindwerk aan het RITCS in Brussel.

Ik heb rond mij een talentvolle crew verzameld. Sommigen zijn nog student of zijn pas professioneel begonnen, anderen zijn al even bezig. Maar ze delen allemaal dezelfde passie voor documentaire. We werkten ook samen met twee studenten klank van de filmschool ESAV in Marrakech. Samen zijn we, ondanks het coronavirus en de sluiting van de grenzen, blijven geloven in het project en willen we het ook helemaal afmaken.

WAT GEBEURT ER MET JOUW INVESTERING?

Met het ingezamelde geld kunnen we onze film professioneel afwerken. We zijn nu volop bezig met de montage en de soundtrack van de film. Daarna volgt nog de colourgrading, zodat de kleuren tusen alle shots mooi in balans zijn. Verder kunnen we ook een deel van de reisonkosten en het gehuurde filmmateriaal ermee dekken.

Op 9 november moet alles klaar zijn en tonen we onze film aan de jury van de filmschool. Daarna wil ik de kortfilm graag tonen op festivals en scholen en zo een stukje van deze vergeten geschiedenis teruggeven. In een tijdschrift las ik immers dat veel jongeren met Marokkaanse migratie-achtergrond niet meer weten dat er ooit een bloeiende Joodse gemeenschap was in Marokko.