Al in 1996 richtte AkzoNobel de AkzoNobel Art Foundation op. Deze Foundation bezit ondertussen ruim 1800 hedendaagse, internationale kunstwerken. We spraken met de directeur van de Foundation over de rol van het bedrijfsleven in de kunstwereld, en hoe je jezelf als beeldend kunstenaar kunt positioneren in de markt.
Waar de meeste bedrijfscollecties alleen op uitnodiging of in een gesloten werkomgeving toegankelijk zijn, heeft de AkzoNobel Art Foundation ervoor gekozen om de collectie vrij toegankelijk te maken. In 2016 opende de foundation de Art Space in het hoofdkantoor van AkzoNobel, aan de Amsterdamse Zuidas.
Flexibele ruimte
Directeur Hester Alberdingk Thijm is vanaf het prille begin betrokken Ze vertelt: “De AkzoNobel Art Space is een ontmoetingsplek voor collega’s, klanten en kunstliefhebbers, voor de Amsterdammers, maar ook voor mensen uit andere steden of zelfs andere landen. We willen graag verbinding met de buitenwereld maken en ontmoetingen tussen de kunst faciliteren.”
De ruimte is daarom flexibel ingedeeld en kan variëren in vorm. Daardoor kunnen ze de ruimte aanpassen aan de collectie, en toch voldoende ruimte creëren voor ontmoetingen. Je kan er rustig zitten en naar een kunstwerk kijken, maar ook overleggen met een collega.
“We geloven dat kunst stimuleert, innoveert, communiceert en bovenal, inspireert."
De collectie wisselt, maar is altijd betrokken bij de missie en doelen van het bedrijf, en reflecteert hoe AzkoNobel mondiaal opereert. “Juist omdat we geloven dat kunst stimuleert, innoveert, communiceert en bovenal, inspireert. Een deel van onze bezoekers komt uit het bedrijf, of zijn relaties. Maar veel van de bezoekers zijn ook scholieren, of bijvoorbeeld de vrijwilligers uit het Beatrixpark achter ons. We halen daarmee de buitenwereld binnen, dit maakt ons bedrijf een aantrekkelijkere plek om te werken.”
Tot nu toe is de tentoonstelling een succes. Vorig jaar hadden ze in 10 maanden tijd meer dan 40.000 bezoekers. In 2017 zijn dat er al meer dan 30.000.
Het voortouw in nieuwe ontwikkelingen
In de afgelopen periode is er veel veranderd in de kunst- en cultuursector, waaronder forse bezuinigingen. Dat brengt kansen en beperkingen met zich mee voor bedrijven en particuliere investeerders. “In de huidige tijd zien we dat (grote) bedrijven steeds vaker het voortouw nemen in nieuwe ontwikkelingen. Dit geldt op het gebied van duurzaamheid (bijvoorbeeld Circl van ABN AMRO). Daarnaast zijn bedrijven de laatste jaren steeds meer gaan geven aan goede doelen.”
“Juist in de tijd dat de overheid een stap terugdoet, is het belangrijk dat bedrijven een voorbeeld geven en zij hun verantwoordelijk nemen.”
Ze vervolgt: “Ook voor de kunst zijn bedrijven belangrijk, zowel op het gebied van sponsoring, als ook in de rol van bedrijfscollecties. Bedrijven blijken een belangrijke rol te spelen in de aankoop van hedendaagse kunst. Zij signaleren kunstenaars vroeg en de aankoop is voor kunstenaars een belangrijke kwaliteitsstempel in hun carrière. Daarnaast blijkt dat de meeste bedrijfscollecties ook tijdens de crisis een vrij constant aankoopbeleid hebben gevoerd, waardoor zij een grote steun zijn geweest voor kunstenaars en een relatief groot aandeel hebben in de kunstmarkt.”
AkzoNobel Art Space. Foto: Martin van Welzen
Het erfgoed van de toekomst
Het is volgens Hester Alberdingk Thijm ontzettend belangrijk dat het bedrijfsleven bijdraagt aan kunst en cultuur. “Juist in de tijd dat de overheid een stap terugdoet, is het belangrijk dat bedrijven een voorbeeld geven en zij hun verantwoordelijkheid nemen. Cultuur en economie gaan al eeuwenlang hand in hand. Zo kunnen bedrijven hopelijk ook privé-personen inspireren en laten zien dat kunst en cultuur geen elitaire aangelegenheid zijn.”
"Het is belangrijk dat we blijven investeren in de generatie na ons. Dat betekent niet alleen investeren in erfgoed, maar ook in het erfgoed van de toekomst. Zo helpen we bij de AkzoNobel Art Foundation ook veel jonge kunstenaars op weg. We kopen kunstwerken aan, maar bemiddelen en begeleiden ook regelmatig.”
Haar tip voor bedrijven die overwegen om een kunstcollectie op te starten is simpel. “Gewoon starten. Er zijn redenen zat. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat een omgeving waarin kunst een rol speelt leidt tot lager ziekteverzuim en meer inspiratie. Het is niet alleen een investering in kunst en jonge kunstenaars, maar ook een mooie investering in je bedrijf en eigen mensen.”
“Het is belangrijk dat we blijven investeren in de generatie na ons. Dat betekent niet alleen investeren in erfgoed, maar ook in het erfgoed van de toekomst.”
De fysieke ervaring
Ook voor beginnende kunstenaars heeft ze advies. “Het is tegenwoordig heel belangrijk om naast kunstenaar ook cultureel ondernemer te zijn. Focus dus niet alleen op de top-10 beste plekken om te exposeren, maar ga ook zelf aan de slag. Zoek zelf plekken en werk hierin samen met collega-kunstenaars."
“Daarnaast is een netwerk heel belangrijk, probeer zoveel mogelijk contact te leggen en dit netwerk uit te breiden. Dat kan via sociale media maar ook in persoon. Tegenwoordige gebeurt veel online, maar vergeet vooral de fysieke ervaring van beeldende kunst niet. Een netwerk uitbreiden kan op meerdere manieren, maar zorg er altijd voor dat je je goed verdiept in het bedrijf of fonds, de investeerder of donateur. Er moet sprake zijn van tweerichtingsverkeer. Probeer een partnership op te zetten met je donateurs, zodat je echt connectie maakt.”
Kunst is een satelliet
De AkzoNobel Art Foundation bestaat ruim 20 jaar. Vorig jaar openden ze een eigen expositieruimte. Wat staat hen de komende 20 jaar te wachten? Dat vindt Alberdingk Thijm een complexe vraag. “Kunst ontwikkelt zich, en we willen in onze collectie ook altijd de actualiteit blijven volgen, een tijdsbeeld neerzetten, naast de bestaande collectie die we bij elkaar houden en beschermen. Door de bestaande collectie te ontwikkelen met nieuwe aankopen vormt onze expositie altijd een dynamisch geheel. Kunst werkt als een satelliet, loopt vaak voor op maatschappelijke, economische of politieke bewegingen. Dus wat we doen over 20 jaar? Dat zal ons verteld worden door de kunst... ”
Je kunt de AkzoNobel Art Space gratis bezoeken aan de Christian Neefestraat 2 (vijf minuten lopen van Amsterdam Zuid), op werkdagen tussen 10.00 en 17.00. Meer weten over de collectie? Hier vind je een overzicht.
Lees hier het vorige interview, met Kajsa Ollongren, tot voor kort wethouder van Amsterdam.
